De afgelopen jaren heeft Maruschka Sluiter bij de afdeling Ontwikkelingspsychologie van de Rijksuniversiteit Groningen en bij het lectoraat Jeugd, Educatie en Samenleving binnen het project Druk & Dwars haar promotieonderzoek uitgevoerd. Op 4 februari zal zij haar proefschrift ‘Wild and willful – shifting perspective and approach towards ADHD’ verdedigen.
Wereldwijd is het aantal kinderen met een ADHD-classificatie en het aantal ADHD-medicatievoorschriften aanzienlijk gestegen, ondanks verschillende alarmerende nadelen. De gezondheidsraad heeft naar aanleiding van uitgebreid onderzoek daarom opgeroepen tot normalisering en demedicalisering van het gedrag van kinderen. Meer focus op het versterken van de omgeving van kinderen (een psychosociaal perspectief) in plaats van focussen op biologische aspecten (biomedisch perspectief) kan een zinvolle aanvulling zijn om het aantal classificaties en medicatievoorschriften terug te dringen.
Biomedisch denken over druk en dwars kindgedrag heeft nadelen voor kinderen en is discutabel, maar blijkt dominant en hardnekkig in onze samenleving. Dit proefschrift bespreekt eerst mogelijke factoren die hiermee te maken hebben. Onderzoeksresultaten blijken vaak pas laat te landen in de praktijk, vooral als deze het dominante paradigma tegenspreken: zowel medicatievoorschriften als attitudes van leerkrachten t.a.v. ADHD en medicatie blijken nauwelijks beïnvloed door wetenschappelijke bevindingen. Daarnaast biedt biomedisch denken soms voordelen voor betrokken: als ADHD lastig gedrag of achterblijvende schoolresultaten verklaart dan heeft niemand schuld. Een belangrijk nadeel is echter dat oorzaak en oplossing zo bij het kind worden gezocht, waardoor mogelijkheden in de context worden gemist of onvoldoende worden benut.
Het tweede deel van dit proefschrift is daarom een pleidooi voor meer ruimte voor een psychosociale benadering. Genuanceerde voorlichting voor aankomend professionals en ondersteuning van ouders middels een oudercursus waarvoor geen kindgebonden psychiatrische classificatie noodzakelijk is laten positieve effecten zien die kunnen bijdragen aan normalisering en demedicalisering door de omgeving te versterken. Naast aanpassingen in de omgeving, blijkt een timer kinderen te kunnen helpen met taakgericht gedrag in de klas.
Het proefschrift beoogt geen eenzijdige nadruk op het psychosociale perspectief. Zwart-wit denken kan destructief zijn, nuance en balans zijn noodzakelijk. Inclusief denken en handelen, normaliserend, demedicaliserend en met een trapsgewijze en contextuele benadering, is voordelig voor kinderen, hun directe omgeving, de samenleving en overheden, en verdient daarom meer aandacht. De uitdaging ligt in constructief denken en handelen en samen datgene doen wat nodig is in het belang van het kind.
Donderdag 4 februari 2021 om 16.15 uur
De verdediging is te volgen op donderdag 4 februari 2021 om 16.15 uur via www.rug.nl/digitalphd
Proefschrift
Zodra de openbare digitale versie van het proefschrift beschikbaar is zullen we hierover berichten op www.drukendwars.nl.
Wil je graag een hardcopy proefschrift wil ontvangen, stuur dan een mail met je adresgegevens naar Maruschka Sluiter: m.n.sluiter@pl.hanze.nl